Uyku, vücudun dinlenmesi ve kendisini onarması için yaşanan doğal bir süreçtir. Düzenli uyuyan kişilerin stres seviyesi zaman içerisinde düşer. Düzenlenen kan basıncı sayesinde daha sağlıklı bir kalp damar sistemine sahip olunur. Bu nedenle sağlığını uzun süre korumak isteyenler uyku süresi konusuna mutlaka önem vermelidir. Genetik yapı dâhil ideal uyuma uyanma saatini belirleyen ve etkileyen birden fazla durum söz konusudur. Yaşanılan bölge, yapılan iş, kişinin yaşı ve içinde bulunan mevsim gibi çeşitli faktörler buna örnek verilebilir. Yılın altı ayı tek mevsim yaşayan kişilerin ihtiyaç duyduğu uyku ile bir başka coğrafyada yaşayan kişilerin ihtiyaç duyduğu uyku süresi eşit olmaz. Aynı şekilde yeni doğmuş bir bebekle yetişkin bir bireyin uyuma saatleri ve uykuda geçirdiği saatler son derece farklı olur. Eğer kendiniz için en ideal uyku süresi ne kadardır öğrenmek istiyorsanız öncelikle daha derine inerek uyku hakkında tüm detaylara vakıf olmak daha doğru olur.
Uyku Nedir?
Bilincin tam olarak aktif olmadığı, bedenin istirahatte olduğu sürece uyku adı verilir. Kendisini doğal olarak belirli aralıklarla tekrarlar. Her zaman derin uykuya geçmeden evvel hafif uyku evresi yaşanır. Hafif uyku evresi tam olarak uyanık olmakla uyuyor olmak arasında kalan bir evredir. Bunun bir sonraki aşaması daha derin bir uyku olmaktadır. Vücut ısısı bu aşamada düşmeye başlar. Nefes ve nabız düzenli bir hale gelir. Diğer aşamada kaslar gevşerken solunum da yavaşlamaya başlar. Bu süreç vücudunun kendini tamir ettiği süreç olarak nitelendirilir. Uykunun en derin olduğu aşamadır. Son olarak ise REM uykusu denen aşama gelir. REM uykusunda gözler hızlıca hareket eder. Genel olarak rüyalar bu aşamada görülür. Kalp atış hızı ve kan basıncı uyanıkken olan seviyeye yakın bir halde olur.
İdeal Uyku Süresi Nedir?
Uykunun önemi ve faydaları özellikle günümüzde daha da bilinir bir hal almıştır. Bunun üzerine insanlar uyku hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaya yönelmiştir. Özellikle ideal uyku süresi nedir sorusu oldukça merak edilen ve araştırılan bir sorudur. Yetişkin kişiler için ortalama olarak 7-8 saat aralığı ideal uyku uyuma süresi olarak nitelendirilir. Gençler için bu 9 saate kadar çıkabilir. Bazı kişiler 8 saat uyuduktan sonra uyandıklarında daha halsiz olduğunu hissedebilir. Aynı kişiler daha az uyuduklarında daha enerjik ve algılarının açık olduğunu belirtebilirler. Dolayısıyla bir grup kişilerin ideal uyku süresi 8 saatin altı olabilir. Burada mühim olan bedenin verdiği sinyallere kulak vererek buna uygun bir uyku düzeni oluşturmaktır.
İdeal Uyku Aralığı Kaç Saat Olmalıdır?
Herkes ideal uyku aralığı nedir, merak eder. Doğrusu bunun net bir cevabı yoktur. Genel olarak öne sürülen yetişkin bireyler için yaklaşık 8 saat olmaktadır. Tabii ki yaş aralığına göre bu durum değişir. Bazı yaş grupları uyumaya daha az ihtiyaç duyarken özellikle küçük yaş grubu bireyler uykuya daha fazla ihtiyaç duyar. Bunun temel nedeni de elbette uykunun büyüme hormonu sağlama etkisidir. Büyüme çağında olan çocukların bu hormona ihtiyacı yetişkinler baz alındığında kat kat fazladır. Uyku düzenini birçok şey etkileyebilir. Bunlardan ilki yaşam tarzı olarak bilinir. Uyku düzeni bozuk olan kişiler genel olarak verimli uyuyamaz. Dolayısıyla uykuda geçirdiği süre ne kadar çok olursa olsun dinç ve dinlenmiş bir şekilde uyanamayabilir. Yani uyku aralığı kadar yatakta geçirilen sürenin ne kadar verimli olduğu da son derece önemlidir.
Kaç Saat Uyku Dinç Olmamızı Sağlar?
Dinç bir bedenle güne başlamak için yaklaşık 7 ya da 8 saatlik uyku kâfi gelebilir. Bu yalnızca yetişkin bireyler için belirtilen bir saat aralığıdır. Dinç uyanmanın farklı konularla da alakası bulunur. Sürekli alkol kullanan kişiler sabah uyandıklarında dinlenmiş olmazlar. Alkol uykunun bedeni tamir etme özelliğine zarar verebilir. Alkol zihni uyuşturan bir maddedir. Ne kadar uyumuş olursa olsun kişi kendini uyandığı zaman zinde hissedemeyebilir. Uyumadan evvel yemek yemek midenin gece boyunca dinlenmesine mani olabilir. Yemeği hazmetmekle uğraşan mide uykunun da verimini doğal olarak düşürür. Organlar uyurken dinlenerek kendilerini yenilerler. Uyumadan yemek yiyen kişi organlarının dinlenmesine mani olmuş olur. Bu da sabah uyandığında zinde hissedememesine neden olabilir. Bu yüzden dinç olmak için uyku saati kadar verimli uyku uyumak da elzemdir.
Fazla Uyumak Zararlımı?
Bazı kişiler çok uzun saatler uyumak ister. Herkesin dinlenmek için ihtiyaç duyduğu uyku miktarı birbirinden farklı olabilir. Fakat haddinden fazla uyumak zaman içerisinde vücutta çeşitli rahatsızlıkların oluşmasına zemin hazırlar. Aşırı uyumak sonucunda şeker hastalığı meydana gelebilir. Çünkü fazla uyumak kan şekerinin yükselmesine sebep olabilir. Bunun sonucunda tip 2 diyabet ortaya çıkabilir. Fazla uyumak fazla hareketsiz kalmak demektir. Hareket etmek ise bedenimiz için sağlıklı bir aktivitedir. Aşırı kilolu olmak manasına gelen obezite hastalığı da fazla uyumak sonucu oluşabilir. Eğer normalde de başı ağrıyan biriyseniz fazla uyuduğunuz zaman bu durumun kronikleşmesi son derece olağandır. Yani çok uyumak baş ağrısını tetikleyebilir. Aynı pozisyonda uzun süre uyuduğunuzda bu size sırt ağrısı olarak yansıyabilir. İdeal uyku kişinin psikolojisini de olumlu etkilerken normalden fazla uyumak depresyonu tetikleyebilir. Tüm bunlara ek olarak yeterli miktardan daha fazla uyumak kişinin beyninin yaşlanmasını hızlandırabilir. Uykunun yararlarından faydalanmak için mutlaka yeterli ölçüde uyumak gerekir.
Yaşa Göre İdeal Uyku Süreleri?
Yeni Doğanlar (0-3 Ay)
Yeni doğan bebekler için ideal uyku süresi yaklaşık olarak 15 saat denebilir. Bu süre 17 saate çıkabilir. Minimum ise 13 saat kadar olması gerekir. Yeni doğan bebeklerin çok uyuması onlar için en sağlıklı olandır. Fakat bu süre 19 saati de aşmamalıdır.
Bebekler (4-11 Ay)
Tam olarak dördüncü aydan itibaren yeni doğan kategorisinden bebeklik kategorisine geçilir. Bebekler için ideal uyku saat aralığı minimum 12 maksimum 15 saat şeklindedir. Bebeklerin 18 saatten fazla uyuması tavsiye edilmez. Bu süreyi aşmak yarardan ziyade zarar verici olacaktır.
Yürümeye Yeni Başlayan Çocuklar İçin (1-2 Yaş )
Yürümeye başlamanın yaşı olan 1 yaş ile 2 yaş aralığındaki çocuklar için doğru uyku saati yaklaşık 9 ila 16 saat arasında değişir. Uykuda geçirilen saat 16 saati aşmamalıdır. Bu süreyi kesintisiz uyuma saati olarak düşünmemek gerekir. Gün içinde uyunacak maksimum saat olarak düşünülmelidir.
Okul Öncesi Dönem (3-5 Yaş)
Çocuklar 3 yaş ile 5 yaş aralığında minimum 10 saat kadar uyumalıdır. En fazla uyuma süresi ise 13 saat olmalıdır. Bu yaş grubundaki çocuklar 9 saatten daha az uyumamalıdır. Çok ısrarcı olsalar dahi uykuda geçirdikleri saat maksimum 14 saat olabilir.
Okul Dönemi (6-13 Yaş)
Okula başlama yaşı olan 6 yaş aynı zamanda çocuğun daha fazla aktiflik kazandığı yaştır. Okul dönemindeki çocukların en az 9 saat kadar uyuması tavsiye edilir. Bu çocuklar 13 yaşına kadar en fazla 12 saat uyumalıdır. Bu süreyi aşmamak en sağlıklısı olacaktır.
Ergenlik Dönemi (14-17 Yaş)
Ergenlik dönemi hormonların ve bedenin değişmeye başladığı dönemdir. Ergenlik dönemindeki bireyler için 8 saatten az uyumak büyüme hormonunu kötü etkileyebilir. Uykuda en fazla geçirilebilecek saat ise 12 saat olarak belirtilir. Ergenlikte bu saatten daha fazla uyumak depresyonu tetikleyebilir.
Genç Yetişkinler (18-25 Yaş)
Artık 18 yaşına erişen gençlerin 25 yaşına kadar en azından 7 saat uyuması tavsiye edilir. Bu süreden daha az uyumak dinç uyanmayı engelleyebilir. Buna ek olarak minimum uyuma saati ise 11 saat olarak belirtilir. Kişi 11 saatten fazla uyuduğunda zaman içerisinde fazla uyumaya bağlı çeşitli rahatsızlıklar oluşabilir.
Yetişkinler (24-64 Yaş)
Yetişkin bireyler için ideal uyku aralığı genç yetişkinler ile aynı şekildedir. En az 7 saat uyumak vücudun dinlenip işlevlerini yerine getirmesi adına önemlidir. Uyku süresi 11 saati aşmamalıdır. Gerekenden fazla uyumak yarar yerine çeşitli olumsuzlukları beraberinde getirebilir.
İleri Yaş Grubu (65 Yaş ve Üstü)
Yaşı ilerlemiş olan kişiler için en ideal uyku süresi 8 saat kadar olmaktadır. En azından 5 saat kadar uyumak gerekir. Bu uyku süresi 9 saati aşmamalıdır. Bedenin dinlenmek kadar hareket etmeye de ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır.
